Współczesna trychologia rozwija się dynamicznie, a klienci coraz częściej poszukują alternatyw dla klasycznych terapii, takich jak minoksydyl. W ostatnich latach zainteresowanie naukowców i klinicystów zwróciła adenozyna – związek biologicznie aktywny, który wykazuje obiecujące działanie w kontekście poprawy kondycji mieszków włosowych oraz leczenia łysienia androgenowego i telogenowego. Czy może jednak stać się pełnoprawnym zamiennikiem minoksydylu?
Czym jest adenozyna?
Adenozyna to organiczny związek chemiczny należący do nukleozydów, zbudowany z adeniny (zasady purynowej) i rybozy (cukru). Naturalnie występuje we wszystkich komórkach ludzkiego ciała, gdzie odgrywa istotną rolę w przekazywaniu sygnałów komórkowych oraz metabolizmie energii (np. jako składnik ATP – adenozynotrójfosforanu).
W warunkach fizjologicznych adenozyna działa jako neuromodulator i regulator przepływu krwi, co czyni ją interesującą z perspektywy trychologii. Praktycznie we wszystkich przypadkach wypadania włosów lub łysienia pracujemy nad rozszerzaniem naczyń krwionośnych, aby dotlenić i odżywić mieszki włosowe.
Paulina Zegarska, trycholog kliniczny
Jak działa adenozyna?
1. Stymulacja wzrostu włosów i wydłużenie fazy anagenu
Badania wykazały, że adenozyna może znacząco wydłużać fazę anagenu (czyli aktywnego wzrostu włosa), co skutkuje zwiększeniem gęstości i grubości włosów. Mechanizm ten jest pośrednio związany z aktywacją czynnika wzrostu FGF-7 (fibroblast growth factor-7), który stymuluje proliferację komórek brodawki skórnej.
2. Poprawa mikrokrążenia – czy działa jak minoksydyl?
Podobnie jak minoksydyl, adenozyna działa wazodilatacyjnie – rozszerza naczynia krwionośne w skórze głowy, poprawiając ukrwienie mieszków włosowych. Choć jej działanie jest mniej intensywne niż w przypadku minoksydylu (który jest lekiem), to jednak bardziej naturalne i lepiej tolerowane przez osoby z wrażliwą skórą.
3. Działanie przeciwłojotokowe i przeciwzapalne
Adenozyna wykazuje także właściwości regulujące wydzielanie sebum, co czyni ją skuteczną w terapii łojotokowego zapalenia skóry oraz skóry przetłuszczającej się. Działa kojąco i łagodząco, zmniejszając stany zapalne mieszków włosowych.
Najczęściej stosuje się ją w takich terapiach jak:
- Łysienie androgenowe (zarówno u mężczyzn, jak i kobiet) – wykazuje działanie porównywalne do 5% minoksydylu w zwiększaniu grubości włosów, ale z lepszym profilem tolerancji.
- Łysienie telogenowe – wspomaga powrót włosów do fazy anagenu i skraca czas regeneracji po stresie, ciąży, chorobach czy zaburzeniach hormonalnych.
- Łojotokowe zapalenie skóry głowy – dzięki właściwościom przeciwłojotokowym i przeciwzapalnym.
- Wspomagająco po zabiegach trychologicznych – np. mezoterapia igłowa, mikronakłuwanie, osocze bogatopłytkowe.

Adenozyna a minoksydyl – porównanie
| Cecha | Adenozyna | Minoksydyl |
|---|---|---|
| Mechanizm działania | Wydłuża anagen, poprawia mikrokrążenie, aktywuje FGF-7 | Rozszerza naczynia krwionośne, aktywuje kanały potasowe |
| Skuteczność | Umiarkowana (szczególnie u kobiet) | Wysoka, szczególnie u mężczyzn z AGA |
| Efekty uboczne | Minimalne | Świąd, podrażnienie, hipertrychoza |
| Dostępność | W kosmetykach i dermokosmetykach | Lek na receptę lub OTC |
| Działanie przeciwłojotokowe | Tak | Nie |
Portal Włosowy radzi…
Adenozyna stanowi obiecującą alternatywę dla pacjentów, którzy nie tolerują minoksydylu lub szukają łagodniejszych rozwiązań, a także dla bardzo młodych osób. Choć jej działanie jest nieco łagodniejsze, to jednak przy regularnym stosowaniu, szczególnie w połączeniu z innymi składnikami aktywnymi, może przynieść porównywalne rezultaty. Zawsze przed zmianą preparatu lub zaprzestaniem stosowania skonsultuj się ze swoim trychologiem lub dermatologiem.
Nie jest jeszcze złotym standardem leczenia łysienia, ale z pewnością jest krokiem w stronę bardziej naturalnej i zindywidualizowanej terapii trychologicznej.

